Ən bilikli adam kimdir?

İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurur: Əli ələyhis-salam buyurub: Əmir Əl-möminin ələyhis-salamdan sourşdular; ən biliki adam kimdir?

Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurur:

أعلَمُ النَاسِ مَن جَمَعَ عِلمَ النّاسِ إلَی عِلمِه

«Camaatın ən biliklisi o kəsdir ki, başqalarının elmini öz elminə əlavə etsin.»[1]

Başqa bir rəvayətdə nəql olunur:

يا نَبِی اللَّهِ اُحبُّ أن أکُونَ أعلَمُ النّاسِ؟ قَالَ: إتَّقِ اللَّهِ تَکُن أعلَمُ النَّاسِ

Bir nəfər dedi: «Ey Peyğəmbər, camaatın ən alimi və biliklisi olmaq istəyirəm!»

Peyğəmbər buyurdu: «Allah qarşısında təqvalı ol ki, camaatın ən biliklisi olasan.»[2]

İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurur: «Əmirəl-möminin Əliyyibni Əbitalib (əleyhissalam)-dan insanların ən biliklisinin kim olduğu barədə soruşduqda buyurdu:

مَن جَمَعَ عِلمَ النَّاسِ إلَی عِلمِه

«(Ən bilikli şəxs) o kəsdir ki, camaatın elmini öz elminə əlavə etsin.»[3]

İncə nöqtələr:

1. Bizim cəmiyyətimizdə qədimdən indiyə qədər fəqihlərin və din alimlərinin biliklisi barəsində camaat arasında söz olmuşdur. Burada da bəyan olundu ki, başqalarının elminə əhatəli olan şəxs onların ən elmlisidir.

2. Elm təklikdə insana nicat verən olmadığından, başqa rəvayətlərdə fəqihlərin ən elmlisinin şərtləri

bəyan olunmuşdur, buna görə də zöhd (dünya malına uymamaq), vərə (təqvanın ən yüksək mərhələsi) və bu kimi işlər böyük cihad adlandırılır, nəfslə mübarizə etmək, vacibləri yerinə yetirib günahlardan çəkinmək insanın camiuş-şərait fəqih məqamına çatmasına səbəb olur.

Mənbələr:
[1]. «Biharul-ənvar», 77-ci cild, səh.112
[2]. «dənzül-ümmal», 44154-cü hədis
[3]. «Biharul-ənvar», 1-ci cild, səh.167.

İstifadə oluumuş  kttablar:

Böyük qeybət dövründə alimlərin məqami - S 61-64.