AVAZ OXUMAQ

Məsələ 304: Kişilərin avaz oxuması əgər ğina yönlü olmazsa və onun ardınca fəsad gəlməzsə, işkalı yoxdur.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Sistani, Fazil və Məkarim: İstifta.

İmam: Təhrir, məkasibi mühərrəmə, məsələ: 13.

Sistani: Minhacu-salihin, məkasibi mühərrəmə, məsələ: 20.

Məsələ 305: Ğina nə deməkdir? Gözəl oxumaq ğina sayılırmı?

Cavab: Gözəl səs, yaxud gözəl oxumaq təklikdə ğina hesab olunmur, əksinə ğina bundan ibarətdir: Səsi tərci[19] ilə çəkmək, ləhv və ləib məclislərinə və mütrib və məsiyət yığıncaqlarına münasib olan keyfiyyətdə çəkməkdən ibarətdir.

İmam, Təhrir, məkasibi mühərrəmə, məsələ: 13.

Xamenei: İstifta.

Təbrizi: Ğina (əyyaşlıq və kef məclisləri ilə münasib olan avaz oxumaq ki, batil məzmuna malikdir) və ona qulaq asmaq haramdır. Ehtiyat-vacibə görə ləhvi keyfiyyətə malik olan hər

səh:138

növ mütləq oxumaqdan, hətta batil məzmuna malik olmasa da, çəkinilsin. İstifta.

Sistani: Əgər batil kəlam, istər şer, yaxud nəsr olsun, ləhv və ləib məclisləri ilə münasib olan şəkildə olarsa, ğina hesab olunur.

Minhacus-salihin, Məkasibi mühərrəmə, məsələ: 20.

Fazil: Ğina bir avazdır ki, onda səs boğazda fırladılır və camaat arasında cəh-cəh hesab olunur, həmçinin insanı adi haldan çıxarır, ləhv və ləib məclisləri ilə münasibdir. Camiul-məsail, 1-ci cild, 978 və 1007-ci suallardan istifadə etməklə.

Məkarim: Ləhv və fəsad məclisləri ilə münasib olan hər növ səsdir. İstifta.

Məsələ (Sual) 306: Şadlıq mərasimlərində nəğmə və şer oxumaq, yaxud gözəl məzmuna malik olduqları halda İmamların mədhlərini və duaları şad səslə oxumaq caizdirmi?

Cavab: Hər şeyi oxumaq, istər şer, istərsə də nəsr, istər Quran və istərsə də mədihə ğina şəklində olarsa, haramdır. Hətta Quran, dua və s. ğina şəklində oxunduqda, daha artıq əzaba səbəb olar.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Sistani, Fazil və Məkarim: İstifta.

İmam: Təhrir, məkasibi mühərrəmə, 13-cü sualdan istifadə etməklə.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, 997-ci sualın cavabından istifadə etməklə.

Sistani: Batil olmayan kəlamı ləhv və ləib məclis­lə­rinə münasib olan keyfiyyətdə oxumaq ehtiyat-vacibə gö­rə caiz deyildir. Quran və duanı bu keyfiyyətdə oxumaq isə (ümumiyyətlə) caiz deyildir. İstifta.

Məsələ 307: Qadınlar üçün ğina yönlü musiqi oxumaq caiz deyildir. Toy gecəsindəki məclis, eləcə də camaat arasında ondan əvvəl, yaxud ondan sonra təşkil olunan məclislər bu şərtlə istisna olunur ki, onların səslərini naməhrəm eşitməsin. Baxmayaraq ki, ehtiyat-müstəhəb bunu tərk etməkdir.

İmam: Təhrir, məkasibi mühərrəmə, məsələ–13.

Təbrizi: Siratun-nəcat, məsələ: 1009 və 1116.

Xamenei: İstifta.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, 997-ci sualın cavabından istifadə etməklə.

Bəhcət, Sistani və Məkarim:

səh:139

Sistani və Məkarim: Ehtiyat-vacibə görə ğina toy məclislərində caiz deyildir.

Sistani və Məkarim: İstifta.

Bəhcət: Buna əsasən, qadınların toy məclislərində və başqa məclislərdə ğina yönlü avaz qadınlar üçün oxu­mala­rı caiz deyildir, amma əgər avaz ğina yönlü olmazsa, işka­lı yoxdur.

* Buna əsasən, qadınlar toy məclislərində, ondan əvvəl və ya sonra camaat arasında təşkil olunan məclis­lərdə bu şərtlə avaz oxuya bilərlər ki, naməhrəm onların səsini eşitməsin, istər xor şəklində, istərsə də başqa şəklində.

Məsələ (Sual) 308: Qadınlar əqd mərasimində, yaxud mövlud günlərində ğina yönlü avaz oxuya bilərlərmi?

Cavab: Caiz deyildir və tərk olunmalıdır, yalnız qadınlar toy mərasimlərində avaz oxuya bilərlər, bu şərtlə ki, naməhrəm onların səslərini eşitməsinlər.

İmam, Bəhcət, Xamenei: İstifta.

Təbrizi: Siratun-nəcat, 1009 və 1116-cı suallar.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, Sual: 997.

Sistani: Ehtiyat-vacibə görə gərək tərk olunsun. İstifta.

Məsələ (Sual) 309: Əgər əqd və toy mərasimi birlikdə olsa, onda qadınlar naməhrəm onların səsini eşitmədiyi halda avaz oxuya bilərmi?

Cavab: İşkalı yoxdur.

İmam, Təbrizi və Fazil: İstifta.

Sistani: Ehtiyat-vacibə görə gərək tərk olunsun.

Bəhcət: Əgər ğina olmazsa, işkalı yoxdur. İstifta.

Məsələ (Sual) 310: Qadının öz əri üçün avaz oxuması caizdirmi?

Cavab: Ər üçün avaz oxumaq istisnalardan deyildir, əgər avazını naməhrəm eşitməzsə, ğina da olmazsa, maneə­si yoxdur.

İmam: İstiftaat, səh.15; Əhkami banovan kitabının İstiftalarından istifadə etməklə, məsələ; 35, səh.28.

Bəhcət, Xamenei, Fazil, Məkarim: İstifta.

Təbrizi: Siratun-nəcat, Sual: 1017.

Sistani: Minhacus-salihin, Məkasibi mühərrəmə, məsələ: 20.

səh:140

* Buna əsasən, ər üçün hər hansı növdə olursa olsun, ği­na avazı caiz deyildir və yalnız caiz avazlar, özü də naməh­rəmin onun səsini eşitmədiyi halda işkalı yoxdur.

Məsələ: (Sual) 310: Toy mərasimində məhrəm kişilər olan halda qadınlar ğina avazı oxuya bilərlərmi?

Bəhcət: Ğina avazı oxumaq haramdır. İstifta.

Təbrizi: Qadınlar üçün işkalı yoxdur, amma kişilər üçün ğina avazına qulaq asmaq caiz deyildir. Siratun-nəcat, 1004 və 1016-cı suallar.

Fazil: Caiz deyildir. İstifta.

Məkarim: Ehtiyat-vacibə görə gərək tərk olunsun. İstifta.

Məsələ 311: Qadınların vasitəsilə qeyri-mütrib musi­qi­lərin tək halda oxunması, misal üçün, nəğmələrdə əgər naməhrəm onların səsini eşitməsə də, caiz deyil­dir.

İmam, Təbrizi, Fazil, Məkarim: İstifta.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, Sual: 977.

Bəhcət: Əgər fəsada səbəb olarsa, caiz deyildir. Əksinə əksər hallarda qadının kişinin hüzurunda oxuması və onun səsinin dinlənməsi fəsada səbəb olur. Deməli, caiz deyildir. Amma pərdənin arxasından da fəsadın olmadığı halda ehtiyatın xilafınadır (ehtiyat-müstəhəb onu tərk etməkdir). İstifta.

Məkarim: Hər bir halda işkallıdır. İstifta.

Xamenei: Əgər qadının səsi ğina surətində olmazsa və ona qulaq asılması ləzzət və reybə qəsdi ilə olmazsa, eləcə də bunun ardınca fəsad gəlməzsə, kişilər üçün ona qulaq asmağın işkalı yoxdur, istər məhrəm olsun, istərsə də naməhrəm. Əcvibətül-İstiftaat, Sual: 62.

Sistani: Əgər adətən insanı təhrik edən şəkildə səsini nazikləşdirərsə, caiz deyildir, hətta öz məhrəmləri üçün olsa belə. İstifta.

Məsələ 312: Kişilər, yaxud qadınlar üçün ğina olma­dığı və ardınca fəsad gətirmədiyi şəkildə oxumağın işka­lı yoxdur.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Sistani, Fazil və Məkarim: İstifta.

səh:141

Məsələ (Sual) 313: Qadınların qadınlar arasında xorla oxuması, eləcədə naməhrəm kişilərin müqabilində xorla oxumasının hökmü nədir?

Cavab: Əgər ğina yönlü olmasa və öz ardınca da fəsad gətirməzsə, işkalı yoxdur.

İmam, Xamenei, Fazil: İstifta.

İmam: İstiftaat, məkasibi mühərrəmə, 44-cü sualdan istifadə etməklə.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, Sual: 1724.

Bəhcət: Əgər fəsada səbəb olarsa, caiz deyildir. Ək­si­nə, əksər hallarda qadının kişilər qabağında oxuması və onun səsinin dinlənməsi fəsada səbəb olduğuna görə caiz deyildir. Amma pərdə arxasında və fəsad olmadığı halda oxumaq ehtiyatın xilafınadır (ehtiyat-müstəhəb­dir). İstifta.

Məkarim: Hər surətdə işkallıdır. İstifta.

Məsələ (Sual) 314: Kişilərin kişilər arasında, yaxud qadınların naməhrəm qarşısında xorla oxuması­nın hökmü nədir?

Cavab: Əgər ğina şəklində olmazsa və ardınca fəsad gətirməzsə, işkalı yoxdur.

İmam, Bəhcət, Xamenei, Fazil, Təbrizi, Sistani, Məkarim: İstifta.

Məsələ 315: Qadınların naməhrəmlər qarşsında Quran oxuması, sovt-ləhn olsa da belə, işkalı yoxdur, bu şərtlə ki, təhrikə səbəb olmasın və öz ardınca fəsad gətirməsin.

İmam: Əhkami banovan, Sual: 5, səh.24-dən istifadə etməklə.

Xamenei: İstifta.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, 1723-cü sualdan istifadə etməklə.

Bəhcət: Əgər fəsada səbəb olarsa, caiz deyildir, əksi­nə əksər hallarda qadının kişi qarşısında oxuması və onun səsinə qulaq asılması fəsada səbəb olduğuna görə caiz deyildir. İstifta.

Sistani: Amma əgər onun səsini adətən təhrik olunma həddinə gətirəcək qədər nazikləşdirsə, istis­nadır. İstifta.

Məkarim: Tərtillə oxumağın işkalı yoxdur, lakin sovt ilə naməhrəmlərin qarşısında oxumaq işkalsız deyildir. İstifta.

Məsələ 316: Qadınların və kişilərin qarışıq halda xorla oxuması əgər ğina olmazsa və təhrik və fəsada səbəb olmazsa,

səh:142

eləcə də məhrəm və naməhrəm məsələlərinə riayət olunarsa, maneəsi yoxdur.

Xamenei: İstifta.

Fazil: Camiul-məsail, 1-ci cild, 977-ci sualdan istifadə etməklə.

Bəhcət: Qadınla kişinin bir yerə toplaşması (bir-birinə qarışması) caiz deyildir. İstifta.

Məkarim: İşkallıdır. İstifta.